منظور از بودجه ریزی عملیاتی چیست؟ + انواع آن

بودجه ریزی عملیاتی چیست؟ به برنامه ریزی که در آن به پلن‌ها، فعالیت‌ها و نیز نتایج کار با تخصیص بودجه اهمیت داده می‌شود، بودجه ریزی عملیاتی می‌گویند. این نوع بودجه ریزی خود به 3 روش قابل انجام است که در ادامه این مطلب به آن می‌پردازیم. اگر به عنوان یک مدیر در سازمان یا شرکت فعالیت می‌کنید، لازم است با این موضوع به صورت خلاصه آشنا باشید.

منظور از بودجه ریزی عملیاتی چیست؟

تصور کنید برنامه ریزی‌ای برای شرکت‌ یا سازمان کرده‌اید و لیستی از هزینه‌های احتمالی را در نظر دارید. حال برای اجرایی کردن آن به بودجه‌ای نیاز خواهید داشت که بتوانید چنین برنامه‌هایی را عملی کنید. به چنین ردیف‌ها از منابع مالی، بودجه عملیاتی می‌گویند. تفاوتی که بودجه عملیاتی با دیگر انواع منابع مالی دارد آن است که در این حالت شما به هزینه‌های لازم برای خود فعالیت اهمیت می‌دهید و امکانات یا خرید‌های و وسایل را مد نظر قرار نمی‌دهید.

اهمیت موضوع بودجه ریزی عملیاتی در مدیریت مالی پروژه‌ها بسیار مهم است. چراکه این نوع ردیف‌ها برای منابع مالی براساس وظایف و عملیات‌هایی تنظیم می‌شوند که در پروژه وجود دارند. مخارج ناشی از انجام خود کارها به کمک بودجه عملیاتی تامین می‌شود.

همچنین در مورد اجزای یک بودجه عملیاتی باید به 6 بخش اشاره کرد که به شرح زیر هستند:

• درآمد که برای آن محرک و اجزا مهم هستند. پیش بینی درآمدها براساس سال به سال تغییر و به روزرسانی می‌شود. محرک‌های درآمد شامل حجم و قیمت هستند که از جمله آنها می‌توان به قراردادها، مشتریان، قیمت هر واحد و غیره اشاره کرد.
• هزینه‌های متغیر که به درآمد وابسته هستند و می‌توان آنها را درصدی از فروش دانست.
• هزینه‌های ثابت وابسته به درآمد نیستند و همیشه مقدار واحدی دارند.
• هزینه‌های غیر نقدی مثل استهلاک که می‌توانند در گزارشگری مالی موثر باشند.
• هزینه‌های غیر عملیاتی.

انواع بودجه ریزی در نوع عملیاتی

همانطور که گفتیم، بودجه ریزی عملیاتی انواع مختلفی دارد که قرار شد در ادامه بررسی کنیم. در این خصوص می‌توان به موارد زیر اشاره نمود که عبارتند از:

• بودجه ریزی افزایشی: در این حالت نقطه شروع را بودجه سال قبل در نظر می‌گیرند و براساس آن بخش‌های مختلف در بودجه سال جدید را تعدیل و بروزرسانی می‌کنند.
• بودجه ریزی برنامه ای: یکی از متداول‌ترین روش‌های بودجه ریزی به شیوه عملیاتی است که سازمان ابتدا باید برای شناسایی برنامه‌ها و فعالیت‌های کلیدی اقدام کند. حال می‌تواند براساس پلنی که دارد، نسبت به هزینه‌های اجرایی منابعی را اختصاص دهد.
• بودجه ریزی برمبنای صفر: در این حالت از صفر مجددا اختصاص بودجه برای هزینه‌ها انجام می‌شود. بدین معنی که هر مقدار هزینه از سال قبل باید ارزیابی و مورد حسابرسی قرار گرفته و برای درج در بودجه سال جدید لحاظ گردد. شما باید برای هر هزینه توجیه داشته باشید و به همین خاطر مراحل ارزیابی هر ردیف مالی طول می‌کشد.

برای اینکه بودجه عملیاتی را تهیه کنید می‌توان به 5 مرحله زیر اشاره کرد که عبارتند از:

1. جمع آوری داده‌ها در طول 2 سال گذشته.
2. بررسی و ارزیابی روند افزایش و کاهش درآمد و هزینه‌ها در کسب‌و‌کار.
3. بررسی سیاست‌ها و فرآیند‌ها در واحد تجاری.
4. تجزیه و تحلیل بازار
5. تهیه بودجه عملیاتی با ثبت ارقام.

اگر شما کاربران به موضوع یادگیری قوانین تامین اجتماعی و مسائل حسابداری علاقمند هستید، نگاهی به بلاگ حسابگاه بیندازید.