بازرس قانونی، مشخصات و الزامات در قانون تجارت

بازرس قانونی در قانون تجارت چیست؟ همانطور که می دانید، نقش بازرسان از اهمیت بالایی برخوردار هستند. در ادامه این مطلب می خواهیم به معرفی این دسته از افراد بپردازیم و شما را با تکالیف آنها بیشتر آشنا کنیم.

بررسی تعاریف، مشخصات و الزامات در قانون تجارت

بخش 7 لایحه اصلاحی قانون تجارت مصوب سال 1347 به بازرسان قانونی در شرکتهای سهامی می پردازد. بازرسان قانونی، افرادی هستند که از حقوق کارکنان مرتبط در یک شرکت اعم از مدیران، کارمندان، مشتریان و غیره دفاع می کنند. به همین خاطر نقش بسیار مهمی در شرکت ها دارند. برای بررسی مشخصات بازرس قانونی در قانون تجارت بهتر است به سراغ مواد 144 – 156 برویم که توضیحاتی را در مورد وظایف آنها ارائه کرده است:

طبق ماده 148 لایحه اصلاحی قانون تجارت بازرس یا بازرسان علاوه بر وظایفی که در سایر مواد این قانون برای آنان مقرر شده است مکلفند درباره صحت و درستی صورت دارایی و صورتحساب دوره عملکرد و حساب سود و زیان و ترازنامه‌ای که مدیران برای تسلیم به مجمع عمومی تهیه می‌کنند و هم چنین درباره صحت مطالب و اطلاعاتی که مدیران در اختیار مجامع عمومی گذاشته‌اند اظهار نظر کنند. بازرسان باید اطمینان حاصل نمایند که حقوق صاحبان سهام در‌حدودی که قانون و اساسنامه شرکت تعیین کرده است به طور یکسان رعایت شده باشد و در صورتی که مدیران اطلاعاتی برخلاف حقیقت در اختیار صاحبان سهام قرار دهند بازرسان مکلفند که مجمع عمومی را از آن آگاه سازند.

• بررسی صحت دارایی و صورت حساب ها در طول دوره عملکرد.
• بررسی درستی حساب سود و زیان و ترازنامه.
• اظهار نظر در مورد صحت اطلاعات ارائه شده به مدیران در مجامع عمومی.
• اطمینان از رعایت حقوق صاحبان سهام که در قانون، اسناد حسابداری و اساسنامه شرکت تعیین شده است.
• آگاه سازی مجمع عمومی از اطلاعات غیر واقعی که مدیران بیان می کنند و در اختیار صاحبان سهام می گذارند.

طبق ماده 150 لایحه اصلاحی قانون تجارت بازرس یا بازرسان موظفند با توجه به ماده 148 این قانون گزارش جامعی راجع به وضع شرکت به مجمع عمومی عادی تسلیم کنند.‌ گزارش بازرسان باید لااقل ده روز قبل از تشکیل مجمع عمومی عادی جهت مراجعه صاحبان سهام در مرکز شرکت آماده باشد.

در کل در مورد بازرس قانونی در قانون تجارت باید گفت با انتخاب هیات مدیره، افراد ثالثی در شرکت انتخاب می شوند. این افراد با وظیفه نظارت بر عملکرد هیئت مدیره، بازرس نام دارند. وجود یک بازرس اصلی در هر شرکت سهامی منطبق بر ماده 144 لایحه اصلاحی از قوانین تجارت الزامی است.

الزامات بازرس قانونی

در بخش دوم از بررسی بازرس قانونی در قانون تجارت لازم است راجع به الزامات این گروه از افراد صحبت کنیم که به شرح زیر می باشند:

• در انتخاب این دسته از افراد، اعضای دارای حق رای نقش مستقیم را دارند. بازرسان در مجمع اولیه انتخاب می شوند. هرچند این افراد توسط مجمع عمومی عادی (سهامداران) انتخاب می شوند اما مستقل از این مجمع و هیئت مدیره هستند.
• تعیین حقوق این دسته از افراد در مجمعی که آنها را تایید کرده است، با اکثریت آرا تصویب خواهد شد.
• براساس بزرگی شرکت، حداقل یک و چند بازرس مسئولیت نظارت بر عملکرد این مجموعه ها را دارند.
• تعریف حداقل یک علی البدل بازرس ضروری است.
• یکی از وظایف مجمع عمومی آن است که یک یا چند بازرس به عنوان علی البدل انتخاب کند تا در صورت فقدان جایگاه این دسته از افراد، جایگزین شوند.
• کسانی که خود یا همسرشان از هیئت مدیره یا مدیر عامل شرکت حقوق می گیرند، نمی توانند در این پست حضور داشته باشند.

محدودیت های انتخاب

طبق ماده 147 اشخاص زیر نمی توانند به سمت بازرس قانونی شرکت سهامی انتخاب شوند:

• اشخاص مذکور در ماده 111 قانون تجارت

1 – محجورین و کسانی که حکم ورشکستگی آنها صادر شده است.
2 – کسانی که به علت ارتکاب جنایت با یکی از جنحه‌های ذیل به موجب حکم قطعی از حقوق اجتماعی کلاً یا بعضاً محروم شده باشند در مدت محرومیت:
‌سرقت، خیانت در امانت، کلاهبرداری، جنحه‌هایی که به موجب قانون در حکم خیانت در امانت یا کلاهبرداری شناخته شده است، اختلاس، تدلیس، تصرف غیر قانونی در اموال عمومی.

• مدیران و مدیرعامل شرکت
• اقرباء سببی و نسبی مدیران و مدیر عامل تا درجه سوم از طبقه اول و دوم.
• هرکس که خود یا همسرش از اشخاص مذکور در بند ۲ موظفا حقوق دریافت می‌دارد.

شما کاربران می توانید برای دریافت اطلاعات بیشتر در موضوعات مالیات و امور تامین اجتماعی از مقالات حسابگاه استفاده کنید.